Zašto se obavlja mamografski pregled dojki i koje vrste postoje?

Lekar može preporučiti mamografski pregled ženama iznad 40 godina, kao deo redovnog skrininga radi otkrivanja mogućih promena, uključujući tumore. Ovo se naziva skrining mamografija. Dijagnostička mamografija se obavlja kada postoje specifični simptomi ili kada pacijentkinja primeti promenu prilikom samopregleda.

Za žene starije od 40 godina preporučuje se redovan pregled svake jedne do dve godine, dok se za rizične grupe (žene sa porodičnom istorijom raka dojke, ranim početkom menstruacije, preuranjenom menopauzom, prvorotkinje nakon 30. godine ili one sa implantima) može preporučiti ranije ili češće testiranje.

Kada je potrebno obaviti mamografiju?

Simptomi koji ukazuju na potrebu za mamografijom uključuju prisustvo čvorića, iscjedak iz bradavice (koji može sadržati krv), uvučenu bradavicu, crvenilo ili osip na tkivu dojke.

Priprema za mamografski pregled

Na dan pregleda izbegavajte nanošenje dezodoransa, parfema ili krema na područje grudi i pazuha jer mogu ometati čistoću snimka. Ako koristite isti aparat svake godine, može se lakše pratiti stanje dojki tokom vremena. Ukoliko imate stare mamografske snimke, ponesite ih radi upoređivanja. Trudnice i dojilje treba da obaveste radiologa o svom stanju kako bi se primenile odgovarajuće alternative.

Kako izgleda postupak mamografije?

Pre snimanja, pacijentkinja uklanja odeću i nakit sa gornjeg dela tela. Dojke se postavljaju između dve ploče mamografa koje ih pritisnu radi postizanja jasnije slike. Tokom pregleda, radiolozi prate proces kako bi osigurali kvalitet snimka.

Rizici i prednosti mamografskog pregleda

Količina zračenja tokom mamografije je minimalna i smatra se bezbednom za organizam, ali trudnicama se dodatno obezbeđuje zaštitna kecelja od olova. Mamografija omogućava precizno otkrivanje kalcifikacija, cisti i čvorova, omogućavajući lekaru da pravovremeno donese plan za dalje praćenje ili lečenje, ukoliko je potrebno.

Ultrazvuk

Ultrazvuk je dijagnostička metoda koja koristi visokofrekventne zvučne talase za prikaz unutrašnjih struktura tela, omogućavajući lekaru da precizno analizira potencijalne promene u tkivima. Ova tehnika stvara slike organa i tkiva bez korišćenja zračenja, što je čini sigurnom i pogodnom za sve kategorije pacijenata. Na snimano područje nanosi se poseban gel, a zatim se uređajem transduktorom dobija jasna vizualizacija na monitoru.

Zašto se obavlja ultrazvuk dojki?

Ultrazvuk dojki koristi se kao metoda za proveru stanja dojki kod žena, omogućavajući rano otkrivanje tumora, cisti i drugih promjena. Često je dopunska metoda nakon mamografije i pruža detaljniji prikaz strukture dojki, naročito kod mlađih žena ili onih sa gustim tkivom dojki.

Kada je preporučljiv ultrazvuk dojki?

Ženama ispod 40 godina preporučuje se godišnji ultrazvuk dojki kao preventivni pregled. Lekar može preporučiti ultrazvuk i u slučaju otkrivanja promene na mamografiji ili samopregledu, kao što su:

• Čvorić u dojci
• Osetljivo mesto pri dodiru
• Uvučene bradavice ili promene na koži
• Iscedak iz bradavice, posebno ako sadrži tragove krvi.

Ultrazvuk može pomoći lekaru da proceni prirodu otkrivene promene, razlikujući ciste ispunjene tečnošću od čvrstih tumora. Može poslužiti i kao alternativa mamografiji kod trudnica, pacijentkinja mlađih od 25 godina ili kod onih sa gustim tkivom dojki.

Priprema za ultrazvuk dojki

Posebna priprema nije potrebna; pacijentkinja može jesti, piti i primenjivati terapiju. Pre pregleda, važno je imati čistu kožu bez kozmetike ili losiona na području dojki i ne nositi nakit na gornjem delu tela.

Tok ultrazvučnog pregleda dojki

Pregled traje oko 30 minuta i bezbolan je. Pacijentkinja leži na stolu dok lekar nanosi prozirni gel na dojke, koji omogućava nesmetan prolaz zvučnih talasa. Transduktor emituje talase koji se odbijaju o tkiva, stvarajući sliku na monitoru.

Rizici i prednosti ultrazvuka dojki

Ultrazvuk dojki je potpuno bezbedan i ne koristi zračenje, što ga čini odličnim izborom za trudnice i dojilje. Ultrazvuk pomaže u identifikaciji čvorića, razjašnjavajući da li su tečni (ciste) ili čvrsti tumori. Takođe, ultrazvuk može biti deo dijagnostičkog procesa za pacijentkinje koje su već dijagnostikovane sa rakom dojke, pružajući dodatne informacije za planiranje tretmana.